Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Wat een klier!

We hebben al een tijd geen aandacht meer besteed aan implicite transpositie (klik op de tag hieronder en u krijgt de desbetreffende bijdrages voorgeschoteld).

Vandaag hebben we het over de substantieven etter (Eiter; das Ekelpaket), de klier (Drüse; das Ekel) en de pest. U bent dus gewaarschuwd: dit wordt geen smakelijk verhaal.

Traanklier / Tränendrüse (Foto: Dunich, PD)

Laten we met de klier (Drüse) beginnen: een orgaan dat het produceren of transporteren van bepaalde stoffen als doel heeft: de schildklier, zweetklieren, traanklieren. Een klier is tevens iemand die je ongelofelijk op de zenuwen werkt (auf die Nerven geht). Van dit substantief is het werkwoord klieren afgeleid: iemand die in de les zit te klieren (trietzen) kun je wel achter het behang (Tapete) plakken (an die Wand klatschen).

Een etter is geen haar sympathieker: ein Ekelpaket. Leuk is dat het Duits ook zowel het substantief Eiter als het werkwoord eitern kent: als een wond ettert, komt er etter uit. Maar een Nederlander of zuiderbuur die ettert, zit te klieren!

De pest – een roman van Albert Camus: wereldliteratuur! Dit terzijde (nebenbei).
Pesten (of treiteren) betekent: iemand bewust mobben, trietzen, piesacken, quälen. De onvolprezen Van Dale geeft als vertaling ook nog: judassen – een naam die tot werkwoord transformeert!

Een klein verschil: klieren en etteren zijn intransitieve werkwoorden; ze hebben geen lijdend voorwerp (Akkusativobjekt). Het object van pesten, treiteren en judassen daarentegen lijdt wel degelijk (ganz bestimmt)!

Hebt u nu een beetje de pest in? (stinksauer sein)
Ja, ik geef het toe: ik ben een pestkop (Quälgeist). Eerlijk gezegd zou ik ook de pest hebben aan iemand die zoiets schrijft.

Tags: ,

Der Beitrag wurde am Freitag, den 11. Juli 2014 um 12:15 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Idiom, Sprachvergleich, Wortbildung, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Kommentarfunktion ist deaktiviert