Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

De stok

De tijden dat stoute (ungezogene) leerlingen er in de school met de stok van langs kregen (Prügel beziehen) zijn in onze contreien gelukkig passé.

Jan Steen: Schoolklas (Foto: ArtDaily.org, PD-Art)

Maar ook in de 17e eeuw waren er al leraren die het qua tucht en orde niet zo nauw namen en (letterlijk) een oogje dichtknepen: de schoolklas van Jan Steen (links) lijkt frappant veel op zijn spreekwoordelijke huishouden.

De stok heeft overleefd in talrijke uitdrukkingen. Ik wil er een paar noemen. Je kunt het aan de stok krijgen met iemand (aneinandergeraten). Je kunt ook iemand een stok (einen Knüppel) tussen de benen gooien of een stok in het wiel steken (in die Quere kommen). Er zijn verstokte vrijgezellen (eingefleischte Junggesellen) die je met geen stok het huwelijksbootje in krijgt (keine zehn Pferde bringen sie dahin).

Jean-Luc Dehaene (Foto: Michel Vuijlsteke, CC BY 2.5)

En dan hebben we nog de stok achter de deur (Druckmittel für den Notfall). Ik meen me te herinneren in een Franstalige Belgische krant over de toenmalige premier Jean-Luc Dehaene gelezen te hebben: il mène une politique du stok achter de deur. Mooi toch?! Dat is België op zijn best!

Wat nog?
U herinnert zich dat Hugo de Groot (Grotius) in een boekenkist uit gevangenschap ontvluchtte? Zoveel geluk was zijn tijdgenoot Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619), raadpensionaris van de Staten van Holland, niet beschoren (vergönnt). Hij werd terechtgesteld (hingerichtet). Maar we hebben nog het stoksken, waarop steunend Johan het schavot beklom.

Zo, dat was het voor vandaag.
Ik ben dan wel niet meer piep maar ook nog niet stok (piepjong, stokoud); op een doordeweekse dag ga ik toch graag met de kippen op stok (zu Bett).

Tags:

Der Beitrag wurde am Dienstag, den 2. September 2014 um 11:46 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Idiom, Sprachvergleich, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

2 Reaktionen zu “De stok”

  1. Alexandra Zipperer

    Da ist die Autorin völlig zu Recht vom Hölzchen auf’s Stöckchen gekommen!

  2. Johanna Ridderbeekx

    De SP’er Ronald van Raak is op zoek naar het lichaam van Johan van Oldenbarnevelt en wil dat de historische grafkelder onder het gebouw van de Eerste Kamer geopend wordt, lees ik vandaag. Bekijk het filmpje en laat het u uitleggen.