NiederländerInnen, die sich selbst als Maßstab der Dinge sehen, neigen zur Übertreibung.
Dit schreef ik ooit in een commentaar op een commentaar. En meteen viel me op dat ik deze uitspraak in het Duits niet zo fijntjes gedifferentieerd zou kunnen uitdrukken als in het Nederlands.
Dvdgmz (CC-BY-SA-3.0-ES)
Dat is te danken of te wijten aan de KOMMA.
Natuurlijk leer ik mijn Duitse studenten het veelvuldig gebruik van dit leesteken af. Maar in dit geval ziet u het enig wezenlijke komma-verschil tussen het Duits en het Nederlands.
Nederlanders die zichzelf als maatstaf der dingen beschouwen, overdrijven graag.
Nederlanders, die zichzelf als maatstaf der dingen beschouwen, overdrijven graag.
In het eerste voorbeeld gaat het om een bepaalde groep Nederlanders (namelijk die Nederlanders die zichzelf als maatstaf beschouwen) die tot overdrijving neigt. Het gedeelte voor de komma (incl. relatieve bijzin) is onderwerp (Subjekt). Dit noemen we een beperkende bijzin.
In het tweede voorbeeld gaat het om alle Nederlanders: ze beschouwern zich allemaal als maatstaf der dingen. Het zinsgedeelte tussen komma’s heeft betrekking op het subject Nederlanders. Dit is een uitbreidende bijzin. Hier meer.
Collega Philipp Krämer zei me dat hij in het Duits de uitbreidende bijzin tussen verbindingsstreepjes zou zetten: Niederländer – die sich selbst als Maßstab der Dinge betrachten – übertreiben. Dat heb ik niet gedaan. De interpretatie is dus aan u!
PS
Die hoofdletter „I“ in NiederländerInnen is typisch Duits: bedoeld zijn mannelijke en vrouwelijke landgenoten. Andere schrijfwijzen zijn: Niederländer*innen, Niederländer_innen… Maar er zijn ook Duitsers die van deze modieuze schrijfwijzen niets moeten hebben.
Soit! Geen Nederlander die daarom maalt (was kümmert’s mich)! Zie hier.
Die