Soms open ik bij toeval (verkeerde toets ingetikt of zo) een pagina waarin een bepaald woord mijn aandacht trekt: het lacht me als het ware (gleichsam, sozusagen) toe. Ik zocht laatst een vertaling voor het Duitse von unberufener Seite (van onbevoegde zijde) maar ik had de (eentalige) Dikke geopend…
Daar vond ik niet alleen unberufen, maar ook onbeschrieën, unbeschriejen en toitoitoi…
Hee! Jiddisch? – Ja hoor!
Toi toi toi ken ik uiteraard als Duits alternatief voor: ich drücke dir die Daumen (ik duim voor je). Op Onze Taal vond ik meer informatie over het „Nederlandse“ toitoitoi. Het gaat om een bezweringsformule (Beschwörungsformel).
Het betekent gewoon ‚veel succes; sterkte; op goed geluk‘. Eigenlijk gaat het om een klanknabootsing van het afkloppen op (meestal ongeverfd) hout.
Ongeverfd hout (Rohholz), vraagt u?
Als wij Nederlanders iets van harte hopen en dat ook uitspreken (dat gaat lukken – wirschaffendas: even afkloppen! – vooral niet de duivel verzoeken), dan kloppen we 3 maal op ongeverfd hout (toitoitoi) waarmee het zojuist genoemde of gedachte weer ongenoemd wordt verklaard om het ermee opgeroepen gevaar te bezweren (Van Dale). En dat is wat met de woorden unberufen, onbeschrieën en unbeschriejen ook wordt uitgedrukt. Deze uitdrukking heben we blijkbaar aan de toneelwereld te danken.
Even afkloppen! vertaalt VD met ich will es nicht berufen/beschreien! In Berlijn hoort men dat inderdaad wel eens. Geen idee of dat ook in de rest van de Bondsrepubliek het geval is. Maar ik ga ervan uit dat u begrijpt wat Van Dale bedoelt.
CC-BY-SA-2.1-JP
En wat ik verder nog in deze context ontdekt heb: het Duitse Hals- und Beinbruch heeft in het Nederlands een Engels (jawel) equivalent: break a leg (de Dikke: theater – formule waarmee men iemand succes toewenst, met name iemand die op het punt staat op te treden = toitoitoi).
Hebt u zich ingeschreven voor de master Niederlandistik im internationalen Kontext?
Dat gaat vast lukken! – even afkloppen! – Toitoitoi!
Tags: der menschliche Körper, jüdisch
Die