Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

VRIJ

Er kwamen vroeger wel eens studenten die met een Erasmusbeurs een half jaartje naar Amsterdam wilden. Op de vraag aan welke universiteit (UvA of VU) ze de voorkeur gaven, was het antwoord: aan de Vrije natuurlijk! Alsof ik verondersteld had dat een student van de Freie Universität Berlin in Amsterdam vreemd zou gaan.
Men herkent wat men kent – maar voorzichtig! Het adjectief vrij is vrij interpretabel.

De historische universiteit van Berlijn werd in 1810 op initiatief van Wilhelm von Humboldt opgericht en droeg van 1828-1946 de naam Friedrich-Wilhelms-Universität. In 1946 kreeg ze de naam Humboldt-Universität en zo heet ze vandaag nog. De HU lag echter in de Sovjet-sector van de door de geallieerden gedeelde stad. Onze alma mater, de Freie Universität, werd in 1948 met steun van de Amerikanen in de Amerikaanse sector van Berlijn (Dahlem) opgericht als reactie op de toenememende communistische invloed aan de HU. Het hoofdgebouw van de FU draagt de naam van Henry Ford. Het adjectief vrij moeten we in deze context zien.

VU – met griffioen: de VU-kip (CC-BY-SA-3.0-migrated)

De motieven van Abraham Kuyper, een dominee-politicus die ook de ARP (Anti-Revolutionaire Partij) oprichtte, om tot de stichting van een tweede universiteit in Amsterdam te komen – de Vrije Universiteit – waren van andere aard. De gereformeerden moesten een eigen universiteit krijgen, vrij van staatsbemoeienis. Tot in de jaren 70 was aan de VU deze herkomst voelbaar en voor wie er oog voor had, ook zichtbaar. Ik kwam er wel eens: in het hoofdgebouw lag het dagblad Trouw te koop (dat vond ik aan de UvA niet).
Het logo van de VU is de griffioen (Greif), in de volksmond de VU-kip. De grond waarop deze universiteit verrees, behoorde toe aan de boer Griffioen. Dat zal er iets mee te maken hebben. Meer weten? Klik de links aan en laat u verder verlinken, bv. naar Soevereiniteit in eigen kring.

En de zuiderburen?
Brussel heeft een Vrije Universiteit en een Université Libre. De laatste was er het eerst dankzij het initiatief van Pierre-Théodore Verhaegen, een vrijmetselaar (Freimaurer) en criticus van de invloed van de Rooms-katholieke Kerk. De Belgische vrijmetselarij is, evenals de Franse, anti-klerikaal in tegenstelling tot de Duitse die deïstisch is.

Genoeg voor vandaag – de komende dagen heb ik vrij!

Tags: , ,

Der Beitrag wurde am Dienstag, den 31. März 2015 um 09:08 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Allgemein, Niederlande abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Eine Reaktion zu “VRIJ”

  1. Johanna Ridderbeekx

    De Taalunie zet het mes in subsidies voor de buitenlandse neerlandistiek. Wat het veld daarvan vindt, blijkt uit een reeks bijdragen op Neder-L. De Faculteit der Wijsbegeerte van de VU werd al eerder slachtoffer van een neoliberaal management. Voor de VU-filosofen werd een kantoortuin (Bürolandschaft) ingericht: Het werken in de oude kamertjes van de VU-filosofen kon nooit efficiënt zijn, met al die boeken en volgestapelde bureaus. ‘Diep nadenken op een stoffige bank’, zoals de rector magnificus het vak filosofie typeerde, was niet meer van deze tijd. De inrichting kon moderner, doelmatiger en goedkoper, oordeelde het college van bestuur in samenspraak met een interim-manager. – las ik in De Groene Amsterdammer van 15 mei 2013.