Marco van Basten (Foto: https://www.postproduktie.nl, CC-BY-2.5, via Wikimedia Commons)
Zijn plan trekken is een uitdrukking die in Nederland en België wordt gebruikt. Volgens het vertaalwoordenboek van Van Dale is de Duitse vertaling seine eigenen Wege gehen. De Nederlandse trainer en voormalig profvoetballer Marco van Basten staat bekend als iemand die graag zijn eigen gang gaat:
Onverstoorbaar, dat is Marco van Basten. On-ver-stoor-baar. Laat ze maar roepen om andere spelers, de fans. Laat ze maar onderzoeken doen, Maurice de Hond en zijn makkers. Laat ze maar schrijven, de columnisten. Hij trekt zijn plan. Hij zei het zelf nog, vorige week: ‚Ik wil graag ongestoord en onverstoord werken.‘ (Volkskrant.nl)
Het vertaalwoordenboek noemt bij zijn plan trekken nog een ‚Belgisch-Nederlandse‘ interpretatie: Du. sich retten, sich zu helfen wissen. Specifiek in het financiële domein wordt dat: Du. über die Runden kommen. Deze interpretaties vindt u hier achter elkaar:
‘Nee, ik heb het hier goed’, herhaalt hij. ‘Ik heb een appartement en ik trek mijn plan. Ik kan best mijn eigen potje koken. (Het Nieuwsblad)
Ben momenteel aant werk en heb niet veel over van mijn loon maar ik trek mijn plan. (JuridischForum.be)
Dergelijke voorbeelden, met de betekenis ‚ik red me wel‘, komen volgens mij inderdaad vooral in België voor. Maar ik durf te beweren dat de betekenis ‚zijn eigen gang gaan‘, zoals in het citaat over Van Basten, voornamelijk voorkomt in het Nederlands-Nederlands. Daarbij past de vaststelling van mijn collega dat zijn plan trekken in Nederland typisch het woordje eigen bevat, dus: zijn eigen plan trekken. Voorbeelden:
Dat weerhoudt hem er niet van een wedstrijd van Ajax mee te pikken als hij daar zin in heeft. Even met eigen ogen bekijken hoe het Frank de Boer en Pieter Huistra in hun eerste seizoen als hoofdcoach vergaat. Van Basten trekt zijn eigen plan, onverstoorbaar en met de rug recht. Zo kan het dus ook. (Voetbal International)
Echt leiderschap betekent risico’s nemen, je niet op de verkiezingsstrategen richten maar je eigen plan trekken. (de Volkskrant)
Zijn eigen plan trekken, mét eigen, is volgens mij helemaal niet gebruikelijk in België, maar daarover zeggen de woordenboeken Van Dale en Prisma niets. In Van Dale krijgt deze uitdrukking wél de markering ’sport‘ (hm, heeft Marco van Basten daar iets mee te maken?). Echter, het tweede citaat hierboven laat zien dat ze ook voorkomt in andere contexten, bijvoorbeeld in de politiek.
Mag u op basis van het voorgaande concluderen dat Marco van Basten een plantrekker is (Belgisch-Nederlands)? Nee, dan slaat u de bal mis. Iemand die zijn (eigen) plan trekt is niet noodzakelijk een opportunist of profiteur.
Tags: Belgien
Die