Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Wie slaat de bal mis?

Ook de VRT slaat soms de bal mis.

Screenshot 2014-12-02 at 21.10.11

Screenshot op 2 december 2014, 21u10 (Foto: Truus De Wilde)

Ziet u die kop? „Activisten slagen Jozef en Maria in kerststal Grote Markt.“ Bedoeld is: slaan, in de betekenis: ‚aanvallen‘, in dit geval zelfs ‚verwoesten‘.

In het artikel zelf werd de kop heel snel aangepast (sneller dan ik een screenshot kon maken), vandaar enkel een screenshot van de ankeiler, waar de aanpassing niet zo snel gebeurde. Ik wil dus niet zeggen dat de VRT geen aandacht schenkt aan correct taalgebruik, wel tonen dat bij veel mensen het verschil tussen slaan en slagen niet natuurlijk aanvoelt.

Dat ligt natuurlijk aan de vervoeging van de werkwoorden.
slaan – sloeg – heb geslagen
versus
slagen – slaagde –  ben geslaagd
De werkwoorden lijken qua vorm dus erg op elkaar. Maar let op: slaan is een sterk werkwoord met een vocaalwissel a/oe, net zoals Du. schlagen. Slagen is zwak en regelmatig, voor de vervoeging moet je dus aan het kofschip denken (Welk schip? Dit schip).

De betekenis van de werkwoorden is wél erg verschillend.  Slaan betekent ‚fysiek toetakelen, slagen toebrengen‘ (Du. schlagen), terwijl slagen betekent ‚een doel bereiken‘ (Du. erfolgreich sein). Hier vind je veel voorbeeldzinnen. Slagen komt vaak voor met volgende prepositionele woordgroepen:

slagen in: mit etwas Erfolg haben, etwas schaffen, (jemandem) gelingt etwas
slagen voor een examen: eine Prüfung bestehen 

Vooral in België wordt vaak een verwisseling gesignaleerd. Ook ons Duits blogpubliek zal er wellicht niet altijd in slagen om de werkwoorden juist te gebruiken. Zorgt u er gewoon voor dat u zich later niet voor het hoofd slaat dat u nu niet goed heeft opgelet. Dan slaagt u wel voor die volgende toets…

Tags:

Der Beitrag wurde am Dienstag, den 16. Dezember 2014 um 11:01 Uhr von Truus De Wilde veröffentlicht und wurde unter Grammatik, Sprachvariation, Sprachvergleich, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Eine Reaktion zu “Wie slaat de bal mis?”

  1. Johanna Ridderbeekx

    Laat ik er toch nog even op wijzen dat de noorderburen „de plank misslaan“. Waarom een plank in plaats van een bal, dat leest u hier: https://onzetaal.nl/taaladvies/advies/de-plank-misslaan Nederlanders hebben dus eigenlijk met hun plank de bal misgeslagen!