(E. Baas, GFDL)
Men noemt geen koe bont, of er is een vlekje aan (man sagt zu keiner Kuh Blässle, wenn sie keinen Flecken hat), luidt het spreekwoord dat me bij de laatste woorden in de vorige bijdrage te binnen schoot.
Hier links ziet u de gevelsteen van het geboortehuis van Willem IJsbrantsz Bontekoe (1587-1657) Veermanskade 15 in Hoorn. Bontekoe was in dienst van de VOC en bekendheid verwierf hij vooral dankzij het journaal waarin hij verhaalt van een avontuurlijke reis naar de Oost. In 1619 stak hij van wal. In de buurt van Sumatra raakte een vaatje brandewijn in brand (nomen est omen) en wat later sloeg de vlam letterlijk in de pan: het schip had namelijk 350 vaten buskruit (Schießpulver) aan boord (men zou eens een Spaans schip kunnen tegenkomen) en explodeerde. Bontekoe overleefde. In Batavia (het huidige Jakarta) ontmoette hij zijn stadgenoot Jan Pietersz. Coen, gouverneur-generaal van de VOC, ook geen watje (Weichei).
Scheepsjongens van Bontekoe (E.Baas, GFDL)
Bontekoe was in 1625 weer in de Republiek en is blijkbaar nooit meer uitgevaren. Zo’n 300 jaar later verscheen in wat inmiddels het Koninkrijk der Nederlanden heette een jongensboek met de titel De scheepsjongens van Bontekoe. Op dbnl kunt u dat boek lezen. In een inleiding richt de schrijver Johan Fabricius (geboren op Java) zich tot de Hollandse jongens:
Het leven van een mán, jongens, gaat nooit zonder stormen voorbij. Hoe verder het land dat je bezeilen wilt, hoe moeilijker en gevaarlijker de reis. Verlaat je schip niet, voor het onder je bezwijkt! Dan zal men later zeggen: ‘Hij voer door vele stormen, maar zijn reis werd een reis van Bontekoe!’
Zo is dat!
In Fabricius‘ tijd werd over Neerlands koloniale verleden nog niet zo kritisch gedacht. Daar is inmiddels een beetje verandering in gekomen. U hebt begrepen dat u voor een stukje VOC-geschiedenis ook in Hoorn terechtkunt. In 2012 zag het gemeentebestuur van Hoorn zich genoodzaakt het plaatselijke standbeeld van VOC-gouverneur Jan Pietersz. Coen van extra informatie te voorzien. Er wordt, zowel in het Engels als het Nederlands, o.a. op gewezen dat Coen „wordt bekritiseerd om zijn gewelddadig optreden“ en: „Volgens critici verdient Coens gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon.“
Tags: Geschichte, wie is wie?
Die