Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Rookt u nog? Rauchen Sie noch?

Erinnern Sie sich?
Der Duft der großen weiten Welt: Peter Stuyvesant?
Überall in den weltoffenen Städten verbindet sich das gewagte Neue mit dem stolzen Alten zu einem farbigen Bild: lebendig, großzügig, einzig […] erregend, vital und begeisternd […] modern, aktiv, international […] charmant, frisch, keck!

 

Peter Stuyvesant

Pieter/Petrus/Peter Stuyvesant (de -uy wordt /œy/ uitgesproken), geboren in het Friese Peperga (1612) moet ook iets dergelijks hebben geroken (nee, niet gerookt). Hij trad in dienst bij de West-Indische Compagnie (WIC) en trok de grote, wijde wereld in. Hij bracht het tot directeur van de ABC-eilanden (Aruba, Bonaire en Curaçao). Zijn houten been was het gevolg van een gevecht met de Spanjaarden op St. Maarten (geen rokersbeen dus).

Nieuw-Nederland (CC-PD-Mark)

In 1645 werd hij gouverneur-generaal van Nieuw-Nederland, een Nederlandse kolonie die in 1664 door de Engelsen werd veroverd. Daarom overleed Stuyvesant in 1672 niet in Nieuw-Amsterdam maar in New York.

CC-PD-Mark

Evenals zijn collega uit het West-Friese Hoorn, Jan Pieterszoon Coen, was hij allesbehalve een watje (Weichei). Hij voerde een streng regime. Godsdienstvrijheid: ho maar! (Fehlanzeige!) Hij erkende enkel de Nederlands Hervormde Kerk. Toen hij het aanlegde (Streit suchte) met de quakers, oogstte hij protest van de bewoners van Vlissingen (later: Flushing): de Remonstrantie van Vlissingen (the Flushing Remonstrance).

De WIC moest Stuyvesant dwingen Joden uit Brazilië tot Nieuw-Nederland toe te laten. Hij weigerde echter hun de vrijheden toe te staan die Joden in de Republiek genoten. De reden daarvoor was – in populair hedendaags Nederlands uitgedrukt: als je de Joden de uitoefening van hun godsdienst toestaat, dan heb je binnen de kortste keren (innerhalb kürzester Zeit) ook de katholieken op je dak (auf dem Hals) – en dan hebben we de poppen aan het dansen (die Bescherung), dan zijn we nog verder van huis (vom Regen in die Traufe).

Nieuw-Amsterdam werd New York en de Republiek kreeg daarvoor (als schadevergoeding?) Willoughbyland – dat voortaan Suriname zou heten.

 

De firma Reemtsma (behoorlijk fout tijdens het Derde Rijk), lukte het dankzij Peter Stuyvesant er na 1945 weer bovenop te komen (auf die Beine kommen).

Der Einstieg bei Roth-Händle 1957 sowie der Erwerb der Lizenzrechte an der erfolgreichen Filtercigarette Peter Stuyvesant konsolidierten schließlich den Erfolg der Firma. Für die Produktion der „nach der großen weiten Welt duftenden“ Cigarette wurde 1959 eigens das Berliner Werk gebaut. Die Peter Stuyvesant erreichte noch im selben Jahr Platz vier unter den 235 deutschen Cigarettenmarken. Ein letzter großer Erfolg für Philipp Reemtsma, der 1959 starb. Bron

Was het (ook) de verwantschap met die andere Fries waardoor Reemtsma (van oorsprong Oost-Fries) op dit gouden-eieren-leggende-idee kwam om een filtersigaret naar Peter Stuyvesant uit Peperga (Peper-ga) te noemen?

 

Enfin…
Veel sympathie heb ik voor Jan Philipp Reemtsma die, zodra hij over zijn erfdeel kon beschikken, al zijn aandelen in het bedrijf (1980) verkocht. De literatuur, de cultuur lag hem meer aan het hart:

J.Ph. Reemtsma (Ziko, CC-BY-SA-3.0)

Um dem herzkranken Dichter Arno Schmidt Unabhängigkeit zu gewährleisten, bot Reemtsma ihm 1977 den damaligen Wert eines Nobelpreises in Höhe von 350.000 DM als Unterstützung an. Zwei Jahre nach dessen Tod ermöglichte er 1981 die Gründung der „Arno Schmidt Stiftung“, deren alleiniger Vorstand er seit 1983 ist. Bron

En dat was niet het enige initiatief dat deze maecenas nam of ondersteunde…

Tags: ,

Der Beitrag wurde am Mittwoch, den 21. Juni 2017 um 10:48 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Idiom, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Kommentarfunktion ist deaktiviert