In het Berlijnse DHM (Deutsches Historisches Museum) kunt u nog steeds (tot 14 mei) de tentoonstelling Deutscher Kolonialismus – Fragmente seiner Geschichte und Gegenwart bezoeken. Hoewel interessant en zonder twijfel belangrijk, was ik een beetje teleurgesteld: te veel en te onoverzichtelijk.
Tot 21 mei kunt u in het Rijksmuseum de tentoonstelling Goede Hoop. Zuid-Afrika en Nederland vanaf 1600 bezichtigen. Er wordt op gewezen dat aan de kaap San en Khoikoi woonden toen Jan van Riebeeck in 1652 landde en een verzorgingspost voor de VOC inrichtte. Dat is al heel wat want toen ik in Namibië was, begon de gids zijn historisch overzicht in 1883 toen Adolf Lüderitz in Angra Pequena (nu Lüderitzbucht) landde.
De catalogus is zeer aan te bevelen. De tentoonstelling eindigt – uiteraard – met Nelson Mandela op het Leidseplein! Geen twijfel dat de Nederlandse Anti-Apartheidsbeweging een belangrijke rol, om niet te zeggen een voortrekkersrol (Rolle des Vorreiters), gespeeld heeft in de boycotacties m.b.t. (hinsichtlich) de apartheidspolitiek van Zuid-Afrika.
Een voortrekker is een Wegbereiter maar het woord hebben we te danken aan de voortrekkers die de Kaap verlieten: de Engelsen hadden de Nederlanders (de VOC) van de Kaap verdreven (1806), de slavernij afgeschaft… de Boeren (Buren), van overwegend Nederlandse afstamming (ze hadden van de VOC toestemming gekregen land te verwerven en te bewerken), trokken het binnenland 
in (oorlogen met de oorspronkelijke bevolking) en stichtten de boerenrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat. Eind 19e eeuw kwam het tot de Boerenoorlogen: de Engelsen waren tuk (scharf) op het goud dat in deze contreien gevonden werd. In de tweede Boerenoorlog richtten ze concentrationcamps in. Er was terecht groot protest in Europa. De Boeren ondervonden veel sympathie in m.n. Nederland en Duitsland. Paul Kruger kreeg asiel in Nederland.
De kolonialisme-tentoonstelling in Berlijn maakte in het begeleidende filmprogramma echter ook duidelijk hoe de nationaalsocialisten het koloniale verleden en ook de gebeurtenissen aan de Kaap voor hun propaganda misbruikten.
Kent u de film Ohm Krüger (1941)? Emil Jannings als Paul Krüger.
Het is een film die de Boeren als slachtoffers van het het Engels imperialisme voor eigen nationaalsocialistisch doel misbruikte. Tijdens de Duitse bezetting van Nederland werd met de beeltenis van Kruger (Alles sal reg kom – alles wird gut) voor de Waffen-SS geworven. (Zie foto: Goede Hoop-Rijksmuseum)
Helaas is de 7-delige televisieserie Goede Hoop in Duitsland niet te ontvangen – ook niet via uitzending gemist; wel heb ik een Razendsnelle geschiedenis van Zuid-Afrika – 4 delen (tot nu toe) gevonden.
Tags: Afrika, Geschichte
Die