Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Krieten òm Chriet

Waarschijnlijk begrijpen alleen Leonie Cornips – die zich beroepshalve met taal bezighoudt – en andere Limburgers deze titel.

Geeft niet! (macht nichts)

Krieten is een Noord-Limburgs werkwoord dat huilen (weinen) betekent. Mädje, neet krieten… zei mijn Venlose oma wel eens als ik mijn hoofd aan de tafel gestoten had: … muulke! (kusje). Etymologisch gezien is dit verbum verwant met het Duitse kreischen. In Midden-Limburg wordt gejankt. In het Nederlands hebben we „krijten“ (archaïsch) in dezelfde betekenis. Limburgers hebben geen problemen met het verschil tussen de korte -ei en de lange -ij. De laatste is in ons dialect altijd -ie. En vaak vinden we die -i-klank ook in het Duits (Berlin-Berlijn), resp. Middelhoogduits:

Chriets huis van de toekomst (P.J.L Laurens, CC-BY-SA-3.0)

Dû bist mîn, ich bin dîn:
des solt dû gewis sîn;
dû bist beslozzen in mînem herzen,
verlorn ist daz slüzzelîn:
dû muost immer drinne sîn.

En Chriet?
Dat is Chriet Titulaer, wetenschapper, sterrenkundige (Astronom), geboren in Hout-Blerick (Venlo): niet weg te denken van de Nederlandse televisie in de jaren 70, 80 met zijn programma’s over het heelal, de ruimtevaart, de toekomst…
Hij kwam uit Limburg (zijn scheikundeleraar werd, als ik me niet vergis, later de mijne) en verloochende deze afkomst niet: zijn sympathieke zagggte -g (ich-Laut) heb ik nog in mijn oor. ‚Mijn accent hoort bij mij, ik ben zoals ik ben‘

Chriet Titulaer is op 23 april overleden. Een planetoïde is naar hem vernoemd: 12133 Titulaer.
Hier necrologieën in De Limburger en bij de NOS.

Tags:

Der Beitrag wurde am Freitag, den 28. April 2017 um 18:30 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Etymologie, Niederlande, Sprachvariation, Sprachvergleich abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Kommentarfunktion ist deaktiviert