Freie Universität Berlin

Het heeft vier poten en een slurf. Ra, ra (Du. rate mal) – wat is dat?

Mijn Duitse collega’s moesten glimlachen toen ze hoorden dat een spin acht poten heeft. ‚Wij stellen ons bij poten iets veel massievers voor‘, was de reactie. Een spin heeft in het Duits Beine. Zo raakten we aan de praat over de Duitse en Nederlandse benamingen van de ledematen (Du. Gliedmaßen) van dieren.

In de Duitse taal komt het er volgens ons op neer dat de meeste dieren Beine hebben, van insecten en vogels tot grotere dieren zoals koeien en paarden. Pfoten is een specifiekere Duitse benaming voor de uiteinden van ledematen die vergelijkbaar zijn met de menselijke hand of voet (zie Wikipedia). Kleinere zoogdieren zoals honden en katten hebben Pfoten, de hond geeft u een Pfötchen (Nederlands: pootje). Bij grote dieren, bijvoorbeeld beren, worden deze uiteinden Tatzen genoemd; bij tijgers ook wel Pranken.

Giraf, met lange benen of poten? (Foto: GIRAUD Patrick, CC BY-SA 3.0)

Of het nu spinnen, honden, beren of tijgers zijn, in het Nederlands hebben ze allemaal poten. Het ‚uiteinde‘ heeft geen aparte benaming. Alleen bij roofdieren onderscheiden we klauwen (zie Wikipedia). Overigens hebben ook veel meubelstukken en voorwerpen in het Nederlands poten, denken we maar aan tafel, stoel, bed. Zelfs een bril heeft poten (zie commentaar bij een eerdere post over pootjes).

In de Nederlandse taal heeft – behalve de mens – eigenlijk alleen het paard benen. Het paard wordt als ‚edel dier‘ beschouwd, daarom heeft het ook een hoofd (andere dieren hebben een kop). Eventueel hebben de giraf en de zebra ook benen – terwijl een muilezel en een ezel in elk geval poten hebben. Volgens onze taalintuïtie althans, want zoals u wel gemerkt hebt, zijn wij geen deskundigen op het gebied van dierlijke anatomie…

Dat in het Duits zelfs de olifant Beine heeft, vinden mijn Belgische collega en ik bijzonder komisch. Wij stellen ons bij benen elegantere ledematen voor dan de brede, robuuste exemplaren van een olifant. Olifanten hebben poten! Als u weet dat slurf de Nederlandse benaming is voor Du. Rüssel, dan kunt u nu het raadseltje aan het begin van deze bijdrage oplossen.

Tags: Flora & Fauna

Der Beitrag wurde am Freitag, den 29. August 2014 um 10:00 Uhr von Janneke Diepeveen veröffentlicht und wurde unter Sprachvergleich, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.