Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Ontbinden, neerkomen, bevallen en andere verlossende kraam

Voor Лилия

Negen maanden lang konden we de nieuwe wereldburger zien groeien. Zijn moeder lukte het nog een mooie presentatie te geven over de Boeroes in Suriname – daartoe geïnspireerd door o.a. Karin Sitalsings Boeroes. Een familiegeschiedenis van witte Surinamers.

Ooievaar, Storch, аист (OSeveno, CC-BY-SA-4.0)

Daarna was ze uitgerekend, zoals dat in het NL heet: der voraussichtliche Entbindungstermin (datum van de bevalling) stand bevor.

Het Duitse entbinden heeft natuurlijk te maken met het doorknippen van de navelstreng (Nabelschnur). De bevalling is Nederlands voor Entbindung of Geburt.

bevallen* [baren, behagen] {1265-1270 in de betekenis ‘zo vallen dat men niet kan opstaan, bedlegerig worden, te beurt vallen’; de betekenis ‘behagen’ 1612} uit de betekenis ‘te beurt vallen’ moet in positieve zin de betekenis ‘aanstaan’ zijn voortgekomen, vgl.bevallig; van be- + vallen. De uitdrukking van een kind bevallen is een verkorting van middelnederlands bevallen ende van enen kinde genesen [te bed gaan liggen en van een kind verlost worden]. Bron

Ziet u in deze uitleg de samenhang van de betekenis van bevallen (gefallen) en bevallen (niederkommen)?
Onze studente is bevallen van (niedergekommen mit) een welgeschapen (gesunder) zoon.

Waar?
Al slaat u me dood, ik zou het niet weten (und wenn Sie mich totschlagen, ich wüsste es wirklich nicht); ik was er niet bij. Vermoedelijk in een verloskamer (Kreißsaal) op de kraamafdeling (Entbindungsstation) van een ziekenhuis. Geen idee of daarbij ook een vroedvrouw (Hebamme), dan wel een verloskundige (Geburtshelfer*in) een rol heeft gespeeld.

Het woord verlossen (erlösen) zal in dit verband geen probleem opleveren.
Voor kraam geeft Van Dale als oorsprong: 1290 ‘zeil­doek, tent­zeil, kraam­pje, met gor­dijn af­ge­slo­ten kraambed’, ety­mo­lo­gie on­ze­ker. En zo komen we van het kraambed (afgesloten gordijn rond een bed) bij de marktkraam (Bude)

tent van hout en/of doek waar­in wa­ren te koop wor­den aan­ge­bo­den, zo­als op mark­ten, of waar­in at­trac­ties wor­den ge­bo­den, zo­als op ker­mis­sen.

En vandaar is het nog maar een stap naar kraam in de betekenis van Kram: dat komt in zijn kraam te pas (das passt ihm in den Kram) en de hele kraam erbij neergooien (den ganzen Krempel hinschmeißen).

Beschuit met (oranje) muisjes (Rasbak, CC-BY-SA-3.0-migrated)

We laten de hele santenkraam (den ganzen Kram) voor wattie is en eten een beschuit met muisjes (ge­sui­ker­de anijs­zaad­jes als be­leg van de be­schuit­jes waarop bij de ge­boor­te van een kind getrakteerd wordt) – wetend dat de kraamvrouw (Wöchnerin) + partner zielsgelukkig (überglücklich, selig) zijn met hun wolk van een baby (wonniges/prächtiges Baby).

Een warm WELKOM – добро пожаловать – voor Stanislav!
Мы поздравляем!

Der Beitrag wurde am Mittwoch, den 19. Juli 2017 um 18:15 Uhr von Johanna Ridderbeekx veröffentlicht und wurde unter Idiom, Sprachvergleich, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

Kommentarfunktion ist deaktiviert