Was bisher geschah…
Ein Rückblick auf den Sommer, Teil 3
Tijdens het zomerreces was de fiets zowel in Nederland als in België in het nieuws. Het ging om de stang, meer precies om de hoge / lage instap. De traditionele herenfiets heeft nog een stang en de echte man zwaait zijn rechterbeen over de bagagedrager en neemt plaats op het zadel.
Herenfiets (B. Brouwer, CC-PD-Mark)
De fiets rechts heeft dan wel geen bagagedrager maar u ziet de stang die in de beginjaren van het rijwiel (Zweirad) voor de stabiliteit van het vervoermiddel zorgde.
Deze stang (intussen bouwtechnisch niet meer nodig) verzwaart jonge, ook atletische, vaders met een nakomeling achterop, evenals niet meer zo jonge opa’s het opstappen met een lenige zwaai van het rechterbeen.
Mijn eerste fietsje kreeg ik toen ik drie was van mijn opa. Pa en opa waren dus snel van me af.
De stang, waarop ik bij mijn vriendjes nog met plezier plaatsgenomen heb, heeft zijn beste tijd gehad. Jammer, maar helaas! (leider, aber schade): gepopulariseerd door kunstenaar en presentator Wim T. Schippers = erg jammer: leider, leider…
Maar uiteraard heb ik later bij Karel en andere vriendjes nog een aanloopje genomen en ben (mijn achterband is wel wat zacht, maar het geeft niet, lieve pop; spring maar achterop!) achterop gesprongen (op de bagagedrage).
Fietsen door een tekst
Dat was de onder- of boventitel van Voorspellend lezen: Een didaktische benadering van de leesvaardigheidstraining in het moderne-vreemdetalenonderwijs door Gerard Westhoff. Of was het een werktitel?
Enfin, ik was toentertijd (damals) Gerards student-assistent – en ik lees en fiets nog steeds… met veel plezier!
Lezen in een vreemde taal betekent niet woorden één voor één lezen en vertalen. Nee, een lezer heeft ook een voorspellend vermogen: de lezende ogen zien meer dan dat ene woord. Simpel gezegd: na de, het of een komt een substantief en de betekenis daarvan is vaak uit de context af te leiden. De goede, ervaren lezer voelt / voorspelt dat, hij (m/v) ziet leestekens, voegwoorden, werkwoorden enz. aankomen – zoals ook een fietser niet elk keitje, elke kuil, elke hobbel, beoordeelt voordat-ie erover durft te fietsen. Als de straat naar links afbuigt (abzweigen), buigt zelfs de fietser die rechts iets interessants ontdekt, zonder nadenken zijn stuur naar links… mogen we hopen.
Dat doen we allemaal, geheel onbewust, ook bij het lezen van een tekst.
En mocht het niet helemaal lukken, dan bladeren we gewoon even terug…
Fietsbel 1913 (PD-OUD)
Daarom is het mogelijk ook met beginnelingen – als men ze een paar hulpmiddelen (leesstrategie + Van Dale) ter beschikking stelt – krantenteksten te lezen.
Duitstaligen hebben, als ze leeservaren zijn en een beetje getraind worden, voor het Nederlands een groot voorspellend vermogen. Ze raken soms wél een beetje in de war als er in langere zinnen geen komma staat waar zij dat verwachten.
En op NEON kan men m.b.v. (met behulp van) Quizlet de woorden oefenen. Dat is mooi meegenomen (eine hübsche Zugabe)!
Als ik tweemaal met mijn fietsbel bel, nou dan weet je het wel…
PS – Niet elke moedertaalspreker fietst flitsend door een tekst: zie hier (vanaf 01:50).
Die