Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Tegen/voor/tot vrijdag

Het stadsbestuur van Brussel wil tussen 2015 en 2017 het Beursplein autovrij maken. Tegen 2017 moeten de werkzaamheden voltooid zijn, lees ik op de Belgische nieuwssite De Redactie. Volgens het stadsbestuur moet het nieuwe plein dus in 2017 (Du. bis 2017) klaar zijn. Een precieze datum wordt niet genoemd. We weten niet of het plein uiterlijk (op) 1 januari (Du. bis zum 1. Januar) klaar moet zijn, of pas tegen Pasen (Du. bis Ostern). Het voorzetsel tegen geeft een vrij vaag tijdstip weer: tegen acht uur (Du. gegen acht Uhr) kan iets vroeger of iets later zijn dan acht uur (zie Taaladvies).

In het Belgisch-Nederlands kan met tegen ook een strikte deadline worden gesteld: Het moet af zijn tegen morgen, zong de Belgische rockgroep Gorki in 1996 (Du. Es muss bis morgen fertig sein). In België maken kinderen hun huiswerk tegen vrijdag, in Nederland maken ze het huiswerk voor vrijdag. In het hele taalgebied gebruikelijk is uiterlijk (Du. spätestens): het huiswerk moet uiterlijk vrijdag ingeleverd worden. Uiterlijk verwijst letterlijk naar de uiterst mogelijke tijd waarop iets gedaan moet worden (in België ook wel ten laatste; zie Taaladvies).

agenda (Foto: M.M.Minderhoud, CC BY-SA 3.0)

Duitstaligen gebruiken bij deadlines vaak tot als vertaling van Du. bis, maar dat leidt tot fouten, want met tot kun je geen deadlines stellen. *Tot 2017 moeten de werkzaamheden voltooid zijn, *De kinderen moeten het huiswerk tot vrijdag inleveren en *Het moet af zijn tot morgen zijn niet goed. Waaróm is lastig te verklaren (dankzij onze lezer JanZ discussiëren wij er al twee weken over). Het heeft met een aspect van tijdsduur te maken. Tot duidt het eindpunt van een periode aan: in Brussel kunnen de werkzaamheden tot 2017 duren en de kinderen mogen hun huiswerk tot vrijdag inleveren. Je kunt bij tot dus steeds een van denken die het begin van de periode aanduidt: (van 2015) tot 2017, (van maandag) tot vrijdag. Gedurende de gestelde termijn (Du. Frist) hebben de kinderen dagelijks de kans om hun huiswerk in te leveren  – maar het moet uiterlijk vrijdag ingeleverd worden.

De keus van het juiste voorzetsel is bijna net zo lastig als het halen van de deadline…

Tags: , ,

Der Beitrag wurde am Donnerstag, den 13. Februar 2014 um 11:00 Uhr von Janneke Diepeveen veröffentlicht und wurde unter Niederlande, Sprachvariation, Sprachvergleich, Wortschatz abgelegt. Sie können die Kommentare zu diesem Eintrag durch den RSS 2.0 Feed verfolgen. Kommentare und Pings sind derzeit nicht erlaubt.

2 Reaktionen zu “Tegen/voor/tot vrijdag”

  1. JanZ

    Dann will ich auch mal der erste sein, der sich für die ausführliche Erklärung bedankt ;). Wieder etwas gelernt!

  2. Janneke Diepeveen

    Gerne! Es bleibt eine komplizierte Geschichte…