In de afgelopen weken zat ik naar de Vlaamse misdaadserie Salamander te kijken. Die werd al in 2013 uitgezonden maar ik ben er nu pas mee begonnen. Het verhaal is vrij simpel: de bank van een Vlaamse zakenman is overvallen en uit 66 kluizen zijn persoonlijke documenten gestolen, maar geen geld of juwelen. De eigenaars zijn top-politici en andere mensen met macht en invloed, allemaal leden van een geheim netwerk dat bijna alle belangrijke instellingen van België onder controle heeft. Iemand wil de compromitterende documenten gebruiken om dit netwerk te ontmantelen.
Wat mij bij deze serie verbaast, heeft natuurlijk met taal te maken. De plot speelt zich af in het hedendaagse Brussel. En iedereen spreekt Nederlands. Er zijn amper vijf minuten in het hele seizoen (Du. Staffel) waarin Frans wordt gesproken. In een aflevering (Du. Folge) staat een meisje ’s nachts alleen op straat, er komt toevallig een automobilist voorbij en neemt haar mee naar huis – hij spreekt Nederlands. De hele federale politie spreekt Nederlands. Niemand is met een Franstalige getrouwd, alle gezinnen zijn eentalig Nederlands.
Logo van de Belgische politie (Foto: Belgische politie, CC0 1.0)
Er zijn volgens mij twee mogelijke verklaringen:
Ofwel is de serie volstrekt realistisch en bestaat er in de Belgische politiek inderdaad een Vlaams netwerk waartoe Waalse politici geen toegang hebben. Dit netwerk begint nu op een subtiele manier ervoor te zorgen dat Franstalig België ook uit de media verdwijnt. Een mooie complottheorie (Du. Verschwörungstheorie), maar verder niets. Nederlandstalig Brussel is natuurlijk wel in een aantal netwerken georganiseerd die voor hun taalgemeenschap eigen structuren voorzien en de gerechtvaardigde belangen van de minderheid verdedigen. Maar dit verklaart nog steeds niet waarom ook in het dagelijkse leven in Brussel volgens de maker van de reeks nooit en nergens Frans te horen is.
Ofwel wil de VRT zijn kijkers niet met een andere taal lastig vallen. Het Duitse publiek is beroemd voor zijn luiheid om ondertitels te lezen. In Vlaanderen hebben ze er gewoonlijk geen bezwaar tegen want Engelse uitzendingen met ondertitels bekijken ze ijverig. Misschien is het dus alleen een kwestie van organisatie: het is ingewikkeld en kost geld als je een draaiboek in twee talen wilt schrijven. Je hebt acteurs, scenaristen en regisseurs nodig die twee talen spreken. En God beware, je moet misschien zelfs met de RTBF samenwerken!
Ik heb het territorialiteitsbeginsel in België eens als een “fictie van homogeniteit” beschreven (Krämer 2010). Ondanks alle problemen en tegenstrijdigheden wordt het door velen nog steeds als de ideale of tenminste enige realistische oplossing voor het Belgische taalconflict beschouwd. Met Salamander is het nu inderdaad een reële fictie geworden.
Tags: Belgien, Politik, Sprachpolitik
Die
Am 9. November 2014 um 21:31 Uhr
Er kijkt toch niemand vreemd op als een Amerikaanse film in Parijs of Warschau speelt, terwijl alle acteurs Engels spreken?
Am 9. November 2014 um 23:44 Uhr
Bedankt voor deze opmerking!
Ik kijk er wel vreemd van op 🙂 Het taalgebruik in Amerikaanse series is zeker meer dan een blog-bijdrage waard. Maar er is volgens mij een belangrijk verschil. In Amerikaanse series of films is taal gewoonlijk geen deel van het verhaal. Een serie over politiek en corruptie in België is erg raar als taal geen deel van het verhaal wordt. Ze hebben daarom ook enkele zinnen in het Frans ingepast, maar dit lijkt mij meer een soort alibi te zijn dan een weerspiegeling van de Belgische maatschappij.
Voor de rest vind ik die serie trouwens geslaagd en spannend.