Er zijn twee vrouwen over wier (deren) naam ik wel eens struikel (wat de uitspraak betreft). De ene is Truus Schröder-Schräder (1889-1985), de ander Helene Kröller-Müller (1869-1939).
Het was niet ongebruikelijk dat Nederlandse vrouwen hun eigen naam achter die van de echtgenoot plaatsten – en dat lang voordat in de BRD mevrouw Leutheusser-Schnarrenberger op het politieke toneel verscheen. In hun paspoort stond (en staat) de meisjesnaam – met eventueel de toevoeging ’echtgenote van’ (op de identiteitskaart afgekort tot e.v.). In Duitsland is het omgekeerde gebruikelijk: de naam van de echtgenoot en de toevoeging ’geborene’.
Een vriendin (NL en gehuwd met een Duitser) verhaalde me van trubbels (Unannehmlichkeiten) met de Duitse autoriteiten: de naam in haar paspoort strookte (übereinstimmen) niet met haar gehuwde status!
De namen Schröder-Schräder en Kröller-Müller zijn onlosmakelijk verbonden met de Nederlandse kunstgeschiedenis. De eerste – zelf beeldend kunstenaar – gaf Gerrit Rietveld (dat is die van de Rietveldstoel (links) die gemakkelijker zit dan hij eruitziet) de opdracht een huis voor haar te bouwen: het Rietveld Schröderhuis in Utrecht. De Stijl wordt dit jaar 100: Utrecht en Amersfoort zijn de geboorteplaatsen van de vier belangrijkste leden van De Stijl: Piet Mondriaan, Theo van Doesburg, Bart van der Leck en Gerrit Rietveld.
Vitrine Philologische Bibliothek
Helene Kröller-Müller verzamelde kunst. Het naar haar vernoemde museum (in 1938 geopend) ligt in het Nationaal Park De Hoge Veluwe: bij Arnhem de grens over en dan rechts. Het heeft, na het Amsterdamse Van Gogh Museum, de grootste verzameling Van Goghs ter wereld. Haar woonst, op een steenworp afstand van het museum – het Jachthuis Sint Hubertus – werd ontworpen door de architect Berlage die ook het Haags Gemeentemuseum, waar momenteel 100 jaar De Stijl gevierd wordt, bouwde.
Als dat geen bezoek waard is!
Kröller-Müllers biografie Sammeln für die Ewigkeit Helene Kröller-Müller: die bedeutendste van Gogh-Sammlerin der Welt, geschreven door Eva Rovers is eveneens zeer de moeite waard.
Dit boek, vertaald door Marlene Müller-Haas, wordt aanstaande donderdag 2 maart voorgesteld in de Bücherbogen am Savignyplatz (19:30 uur).
Tags: Kultur, wie is wie?
Die