Nederlandstaligen schrikken van iets, Duitstaligen erschrecken sich vor etwas.
Schrik (PD Gutenberg)
Een spin doet me eerlijk gezegd niets, maar van de plotse aanraking (Berührung) door een poes (Katze) kan ik me een hoedje schrikken (mich zu Tode erschrecken)… dan ben ik van schrik versteend (vor Schreck erstarrt) en dan neem ik meteen een borrel voor de schrik.
Waarom?
Ik ben ooit in een studentenhuis (veel medebewoners met katten) wakker geworden met zo’n (via het balkon binnengeslopen) kat op mijn bed: om je dood te schrikken!
Nou, u begrijpt, dan zit de schrik er voor altijd in. En ik ben niet bepaald bang uitgevallen (ängstlich geartet).
De schrik raakt natuurlijk aan de angst en de vrees (Furcht). We kennen die woorden ook maar we gebruiken ze in het alledaagse leven veel minder dan Duitstaligen. Wij zijn bang voor van alles en nog wat (alles Mögliche): voor een examen, voor de tandarts, bang dat we te laat zijn voor een afspraak, bang voor honden, voor water (wasserscheu)…
Iemand die in het Nederlands bang wordt, bekommt es mit der Angst zu tun. Bang is een adjectief.
Angst en vrees (of het werkwoord vrezen) zijn woorden die eerder in vaste uitdrukkingen of als schrijftaal voorkomen: ik vrees het ergste (ich befürchte das Schlimmste); angst geeft vleugels (Furcht macht Beine).
In De Dikke heb ik nog twee mooie citaten gevonden:
«Een mens leert alles als het moet, behalve zijn angst overwinnen.» Boeli van Leeuwen
«Door het kenmerk, dat angst niet een bepaalde inhoud heeft, verschilt zij van de vrees.» H.C. Rümke
O, ja: gekookte eieren: die schrikken we ook!
Schrik (Govert Dircksz. Camphuysen, PD Old)
Philipp Krämer heeft al eerder op de etymologie van schrikken gewezen: een sprong maken. Goed mogelijk dat u op een Berlijns trottoir (Fußgängerweg) bijna omver gefietst wordt – maar u springt opzij – en u komt met de schrik vrij (mit dem Schrecken davonkommen).
Stel (gesetzt den Fall), u zit gezellig in de warme koestal te dagdromen (wie doet dat zo af en toe niet graag?) en dan sluipt zo’n vermomde prins binnen en kiept uw stoel naar achteren?
Schrik!
Wedden dat het uw hart is dat een sprongetje maakt!
Die