In de blogs Kritiek en Boycotten heeft Matthias Hüning op het verschijnsel ‘impliciete transpositie’ gewezen. Het substantief politiek kan adjectief worden: de politieke partij. Van het substantief boycot wordt het werkwoord boycotten gevormd. Ik voeg daar vandaag een paar lichaamsdelen aan toe. Het werkwoord ogen betekent eruitzien: dat oogt mooi! Neuzen (sich umschauen, schnüffeln, stöbern): […]
Autoren Archiv
Passie, hartstocht…
Ja, Pasen is geweest, is achter de rug – en ik heb ze weer gehoord: de Matteüspassie (Matthäus-Passion) en de Johannespassie (Johannes-Passion). En ik herinnerde me een studente die ooit vertelde: „Ik zeil met passie!“ Ze had het woord Leidenschaft in een woordenboek opgezocht. Correcte vertaling! Van Dale geeft als vertaling ook nog hartstocht. Maar […]
Morgenstond heeft goud in de mond
Morgenstunde hat Gold im Munde! Dat kennen we. De dageraad is der Tagesanfang, die Morgendämmerung. Homerus heeft het over de rozenvingerige dageraad. Het klinkt zo veelbelovend, zo’n zonsopgang. Maar toch… Hoe kom ik daarop? Het Brits Nationaal Archief heeft volgens een bericht op nu.nl de Mata-Hari-dossiers online gezet. Margaretha Geertruida (zeg maar Griet) Zelle werd […]
Pars pro toto
In een vorig blog had ik het over Duitsland dat door Limburgers als (historisch) pars pro toto Pruusjes (Pruisen) wordt genoemd. Hetzelfde pars pro toto geldt natuurlijk voor de benaming Holland die heus niet alleen in Duitsland voor Nederland wordt gebezigd (gebraucht, verwendet). Om die fout nu voor eens en voor altijd uit de wereld […]
Mens, durf te leven!
Ik behoor tot de (kleine of misschien zelfs grote groep) mensen die, wanneer ze een paar significante woorden lezen of horen, meteen een bijbehorend lied – zo niet op de lippen – dan toch in het oor hebben, soms dagenlang! Bij Durf (te) denken is het mij ook zo vergaan. Kent u Dirk Witte en […]
Strijkers en hun streken
Wat strijkers zijn, weet u als u het blog van mijn collega gelezen hebt: mannen die zelf hun wasje strijken (bügeln). Maar hier gaat het om musici van beiderlei kunne (beiderlei Geschlechts) die strijkinstrumenten bespelen. Deze strijkers vormen een vast bestanddeel van een symfonieorkest en treden ze met z’n vieren op, dan noemen we dat […]
Meine erste Transitstrecke
In de laatste decennia van de vorige eeuw liep er dwars door een klein stukje Duitsland een Nederlandse weg, de N 274, die Roermond met het oostelijk deel van Zuid-Limburg verbond. Je kwam er bij Koningsbosch op en kon er pas bij Brunssum weer af. In het Limburgs noemden we dat oze wèg door Pruusjes […]
De kluts kwijt
Kluts komt van klutsen: door elkaar kloppen (verquirlen, quirlen, schlagen). Je kunt eieren klutsen bijvoorbeeld. Zie ook de etymologiebank. De kluts kwijt zijn betekent von der Rolle sein, total verwirrt sein en de kluts kwijt raken vertalen we met den Kopf verlieren. Ik heb eens voor u gegoogeld wie (of wat) de afgelopen drie maanden […]
Schaafijs
Beloofd is beloofd! Schaafijs is een Surinaamse lekkernij! Van een groot blok ijs wordt ijs geschaafd, in een beker gedaan en daarover komt een flinke scheut stroop (siroop). Er zijn allerlei smaken zoals gember, markoesa en orgeade. Dit prachtige ijskarretje met de portretten van Martin Luther King, Mahatma Gandhi en Nelson Mandela en versierd met […]
Nopjes
Dit meisje is door Egon Schiele in een gespikkelde jurk afgebeeld. Die spikkels noemen we ook noppen of nopjes. U herkent de betekenis in het woord noppenfolie (in het Duits hetzelfde woord maar anders uitgesproken: Noppenfoli-e) meteen: isolatiemateriaal bestaande uit twee lagen kunststof met luchtkussentjes ertussen. En noppen zitten bijvoorbeeld ook onder voetbalschoenen. Maar is dit […]
Die