Dag allemaal, daar ben ik weer! Weliswaar in Rente – zoals de Duitser pleegt te zeggen – maar nog niet met pensioen. Laten we het eerst maar eens hebben over Beamte (ambtenaren) en Angestellte. Dat verschil wordt in Nederland niet gemaakt. Ben je in Nederlandse overheidsdienst, ben je ambtenaar (vast aangesteld of niet), dan krijg […]
Archiv der Kategorie 'Etymologie'
Missverständliches Süßholz
Die Geschichte der Lakritze ist eine Geschichte der Missverständnisse. Meiner persönlichen Meinung nach besteht das allererste Missverständnis darin, dass geschmolzene, gezuckerte Autoreifen angeblich gut schmecken. Aber da scheinen viele anderer Ansicht zu sein, also lassen wir die Geschmacksdiskussion und schauen nach den sprachlichen Missverständnissen. Auf Deutsch haben wir zunächst einmal wieder ein Artikelproblem: Es gibt […]
Over Diksmuide en een gans of vijf
Er was eens een toerist die naar Brugge trok en er in een hotel in de Goezeputstraat sliep. Zonder het goed te beseffen was ze midden in de Nederlandse taalgeschiedenis beland. Luister. De Goezeputstraat blijkt, via omwegen, iets met ganzen te maken te hebben. Goeze blijkt een “oud” woord voor gans – misschien heeft een […]
Volzet
We zijn in Brugge en zoeken een hotel. Volzet! (ausgebucht) Wat nu? Gaan we naar het hotel in de Oude Zak? De zak (cul de sac) is een doodlopende straat. Naar de Gruuthusestraat? Gruuthuse is de geslachtsnaam van middeleeuwse heren… liever gezegd: de naam van een middeleeuws geslacht van heren, of van een middeleeuwse adelijke […]
Broodje aap
Wat fake news is, weet tegenwoordig ook de grootste nitwit (Dummkopf). Maar een broodje aap? Ja, dat is ook fake! Deze uitdrukking hebben we te danken aan de schrijfster Ethel Portnoy (1927–2004): zij schreef in 1978 het boek Broodje aap. De folklore van de post-industriële samenleving. Het titelverhaal heeft in het kort de volgende […]
Breek er eens uit!
Het is komkommertijd (Saure-Gurken-Zeit): weinig nieuws dus. Let wel: de komkommer is een Salatgurke, de augurk is een saure Gurke! In mei 2014 kwam het woord bajes al eens voor: een Nederlands woord (de zuiderburen gebruiken het niet) maar van Jiddische oorsprong: Hebreeuws bajith [huis]. De bajes is de gevangenis. Hoezo dat? Hoezo nog een […]
Bruch – broek – broek – Bruch…
De gemeente Leegebruch had laatst (vor Kurzem, letztens) veel te lijden onder de regenvallen die over Brandenburg neergingen. Duitse media hadden het zelfs over Monsune (moessons). Het gevolg was een kleine watersnood. Toen ik het nieuws op de radio vernam, wist ik meteen om welke plaats het ging: er zit namelijk in mijn beginnerscollege een […]
Horrörvorstellung
Westeuropa war noch nie so sicher wie heute, berichtet De Tijd. Trotzdem ist ein Wort seit Jahren in aller Munde: Terror, terreur. In der flämischen und niederländischen Presse war beispielsweise zu lesen, dass Frankreich een nieuwe antiterreurwet einführen will. Darüber muss man sich nicht wundern, Terror ist auf Französisch terreur. Auf Niederländisch auch. Nun kann […]
Schreinern, tischlern en gewoon timmeren
De moeder van mijn beste vriendin op de Limburgse kleuterschool en vervolgens op de lagere school heette Schrijnwerkers. Deze naam kwam in die contreien wel vaker voor – maar eerlijk gezegd, had ik toen geen idee wat een schrijnwerker (Schrein? Schrank?) was. Natuurlijk wist/voelde ik dat ik de Hollandse -ij in een Limburgse -ie kon […]
Dat heb ik op mijn website geplatseerd
Laatst kreeg ik een mailtje van een ex-student, inmiddels zo’n 25 jaar ouder dan toen, maar nog steeds ook in en met het Nederlands bezig. Hij schreef me dat hij een link naar onze blog op zijn website geplatseerd had. Deze fout heeft hij óf aan mij óf aan zijn taalgevoel te danken. Nog steeds […]
Die