Nederlands

Beobachtungen zur niederländischen Sprache

Posts Tagged ‘jüdisch’

Breek er eens uit!

Het is komkommertijd (Saure-Gurken-Zeit): weinig nieuws dus. Let wel: de komkommer is een Salatgurke, de augurk is een saure Gurke! In mei 2014 kwam het woord bajes al eens voor: een Nederlands woord (de zuiderburen gebruiken het niet) maar van Jiddische oorsprong: He­breeuws bajith [huis]. De bajes is de gevangenis. Hoezo dat? Hoezo nog een […]

Weiter lesen...

Freie Universität gibt Raubgut zurück

Provenienzforschung (onderzoek naar de herkomst) ist mittlerweile ein Bereich, in dem sich, namentlich bei den deutschen Museen (Raubkunst), viel tut. Auch unsere eigne Alma Mater, die Freie Universität Berlin, hat in der Universitätsbibliothek eine Abteilung Stabsstelle NS-Raub- und Beutegut. Von dort erhielten wir die Nachricht über einen ganz besonderen Fund und die überaus glückliche Restituierung […]

Weiter lesen...

Toitoitoi

Soms open ik bij toeval (verkeerde toets ingetikt of zo) een pagina waarin een bepaald woord mijn aandacht trekt: het lacht me als het ware (gleichsam, sozusagen) toe. Ik zocht laatst een vertaling voor het Duitse von unberufener Seite (van onbevoegde zijde) maar ik had de (eentalige) Dikke geopend… Daar vond ik niet alleen unberufen, […]

Weiter lesen...

Mokum huilt…

Dat Mokum de jiddische naam voor Amsterdam is, weet u inmiddels. Ik geef u vandaag nog een paar andere (van oorsprong) jiddische woorden opdat u vervolgens deze liedtekst van Rika Jansen (Joodse achtergrond) kunt volgen. Met Jodenhoek werd de Joodse wijk in Amsterdam aangeduid. En in het Tip Top Theater op de hoek van de […]

Weiter lesen...

Rotjeknor

Deze bijdrage over Mokum Alef (Stad A) en Mokum Reisj (Stad R) werd in Mokum Beis (Stad B) geschreven. Het was een joodse gewoonte steden te benoemen als Mokum (stad) + de eerste letter van de naam van deze stad. Alleen in Amsterdam (Mokum Alef) heeft het woord Mokum overleefd. Wat heet! Mokum ís Amsterdam! […]

Weiter lesen...

Landje aan de Zuiderzee

Dit is het (voorlopig) laatste deel van onze waterserie. Ik hou van Holland, landje aan de Zuiderzee… Als ik deze woorden googel, krijg ik allereerst een zender waar ik nooit naar kijk. Dan komt Heintje: die ken ik nog uit mijn jeugd: Heidschi bumbeidschi …  Mama! Wie verder zoekt, vindt Joseph Schmidt (1904-1942), de kleine […]

Weiter lesen...

Rooi Katootje

We gaan vandaag naar Curaçao, sinds 2010 een autonome staat in het Koninkrijk der Nederlanden. Katootje is in dit geval de naam van een rooi: de rooi is op de Ne­der­land­se Be­ne­den­wind­se (unter dem Wind) Ei­lan­den een droog ri­vier­dal dat na zwa­re re­gen eni­ge tijd wa­ter be­vat, afgeleid van het Spaanse arroyo [beek­je], leert Van […]

Weiter lesen...

Halfom

Door onze zomergast: Ed Ridderbeekx De onlangs overleden tekstdichter en zanger drs. P eindigt zijn epische ‘Dodenrit’ met een lange en willekeurige opsomming van zaken die rijmen op –aar. ‘Moeder is de koffie klaar’, ‘Kijk daar loopt een adelaar’, ‘Flink gebouwde weduwnaar’ – en ook ‘Twee halfom en één tartaar’. Wat bedoelt hij met dat […]

Weiter lesen...

Mazzeltof

Woorden met „mazzel“ (geluk) komen alleen in Nederland voor…, schreef mijn collega in het derde commentaar op haar blogpost. Dat verbaasde me zodanig dat ik een klein onderzoekje startte. Daarbij heb ik de wikipedialijst van Jiddische woorden aan een (klein) aantal Belgen en Nederlanders voorgelegd met de vraag: wat kent u (niet)? Wat kent u […]

Weiter lesen...

Liever in Mokum zonder poen dan in Parijs met een miljoen

Mokum is een Jiddisch woord (mokem), afgeleid van het Hebreeuwse māqōm en het betekent stad. Mokum is Amsterdam. Deze niet-officiële benaming van de Nederlandse hoofdstad is nog steeds in gebruik. En u weet al (jatten) dat dit niet het enige Jiddische woord is dat zijn weg in de Nederlandse taal heeft gevonden. De bajes (gevangenis), […]

Weiter lesen...