Het is komkommertijd (Saure-Gurken-Zeit): weinig nieuws dus. Let wel: de komkommer is een Salatgurke, de augurk is een saure Gurke! In mei 2014 kwam het woord bajes al eens voor: een Nederlands woord (de zuiderburen gebruiken het niet) maar van Jiddische oorsprong: Hebreeuws bajith [huis]. De bajes is de gevangenis. Hoezo dat? Hoezo nog een […]
Posts Tagged ‘jüdisch’
Freie Universität gibt Raubgut zurück
Provenienzforschung (onderzoek naar de herkomst) ist mittlerweile ein Bereich, in dem sich, namentlich bei den deutschen Museen (Raubkunst), viel tut. Auch unsere eigne Alma Mater, die Freie Universität Berlin, hat in der Universitätsbibliothek eine Abteilung Stabsstelle NS-Raub- und Beutegut. Von dort erhielten wir die Nachricht über einen ganz besonderen Fund und die überaus glückliche Restituierung […]
Toitoitoi
Soms open ik bij toeval (verkeerde toets ingetikt of zo) een pagina waarin een bepaald woord mijn aandacht trekt: het lacht me als het ware (gleichsam, sozusagen) toe. Ik zocht laatst een vertaling voor het Duitse von unberufener Seite (van onbevoegde zijde) maar ik had de (eentalige) Dikke geopend… Daar vond ik niet alleen unberufen, […]
Mokum huilt…
Dat Mokum de jiddische naam voor Amsterdam is, weet u inmiddels. Ik geef u vandaag nog een paar andere (van oorsprong) jiddische woorden opdat u vervolgens deze liedtekst van Rika Jansen (Joodse achtergrond) kunt volgen. Met Jodenhoek werd de Joodse wijk in Amsterdam aangeduid. En in het Tip Top Theater op de hoek van de […]
Rotjeknor
Deze bijdrage over Mokum Alef (Stad A) en Mokum Reisj (Stad R) werd in Mokum Beis (Stad B) geschreven. Het was een joodse gewoonte steden te benoemen als Mokum (stad) + de eerste letter van de naam van deze stad. Alleen in Amsterdam (Mokum Alef) heeft het woord Mokum overleefd. Wat heet! Mokum ís Amsterdam! […]
Landje aan de Zuiderzee
Dit is het (voorlopig) laatste deel van onze waterserie. Ik hou van Holland, landje aan de Zuiderzee… Als ik deze woorden googel, krijg ik allereerst een zender waar ik nooit naar kijk. Dan komt Heintje: die ken ik nog uit mijn jeugd: Heidschi bumbeidschi … Mama! Wie verder zoekt, vindt Joseph Schmidt (1904-1942), de kleine […]
Rooi Katootje
We gaan vandaag naar Curaçao, sinds 2010 een autonome staat in het Koninkrijk der Nederlanden. Katootje is in dit geval de naam van een rooi: de rooi is op de Nederlandse Benedenwindse (unter dem Wind) Eilanden een droog rivierdal dat na zware regen enige tijd water bevat, afgeleid van het Spaanse arroyo [beekje], leert Van […]
Halfom
Door onze zomergast: Ed Ridderbeekx De onlangs overleden tekstdichter en zanger drs. P eindigt zijn epische ‘Dodenrit’ met een lange en willekeurige opsomming van zaken die rijmen op –aar. ‘Moeder is de koffie klaar’, ‘Kijk daar loopt een adelaar’, ‘Flink gebouwde weduwnaar’ – en ook ‘Twee halfom en één tartaar’. Wat bedoelt hij met dat […]
Mazzeltof
Woorden met „mazzel“ (geluk) komen alleen in Nederland voor…, schreef mijn collega in het derde commentaar op haar blogpost. Dat verbaasde me zodanig dat ik een klein onderzoekje startte. Daarbij heb ik de wikipedialijst van Jiddische woorden aan een (klein) aantal Belgen en Nederlanders voorgelegd met de vraag: wat kent u (niet)? Wat kent u […]
Liever in Mokum zonder poen dan in Parijs met een miljoen
Mokum is een Jiddisch woord (mokem), afgeleid van het Hebreeuwse māqōm en het betekent stad. Mokum is Amsterdam. Deze niet-officiële benaming van de Nederlandse hoofdstad is nog steeds in gebruik. En u weet al (jatten) dat dit niet het enige Jiddische woord is dat zijn weg in de Nederlandse taal heeft gevonden. De bajes (gevangenis), […]
Die