Freie Universität Berlin

Roodkapje (Foto: Childhood’s Favorites and Fairy Stories, PD Gutenberg)

Wie is niet grootgebracht met de sprookjes van Grimm (Grimms Märchen)?

Etymologisch is sprookje afgeleid van spreuk/sproke – een verzonnen (erdachte) vertelling. Märchen komt van mhd. mærelīn ‘Geschichtchen, Erdichtetes’.

Toen we ze voor het eerst hoorden, ging er een wereld voor ons open, een andere werkelijkheid: de wereld van Assepoester (Aschenputtel), de gelaarsde kat (der gestiefelte Kater), Sneeuwwitje, Hans en Grietje (Hänsel und Gretel), Roodkapje en de wolf.

Leeg glas (Foto: Stilfehler, CC-BY-SA-3.0)

Herinnert u zich de woede van Repelsteeltje (Rumpelstilzchen)? Of ook die goede fee Mooiweertje uit Doornroosje, die je in het dagelijkse leven kon tegenkomen als Beatrix, koningin der Nederlanden?

Voor volwassenen is een sprookje slechts een onwaar verhaal of een koninklijk huwelijk. Iemand sprookjes vertellen is, zo leert Van Dale, jemandem blauen Dunst vormachen. Dat klinkt als een sprookje: das ist zu schön, um wahr zu sein.
Wat een verarming!

Hier links een leeg glas. In Frankrijk drinkt men daaruit champagne, in Italië prosecco en in Duitsland Sekt. Laat ik eens mooi weer spelen (schöntun)… Nee! Laat ik eens Mooiweertje spelen en het vullen, in elk geval voor mijn collega-bloggers.

Rotkäppchen lässt grüßen!

Insekten sind fiese Viecher. Nicht nur weil sie stechen oder Krankheiten übertragen, sondern weil sie einen völlig in die Irre führen können. Angeregt durch die Erwähnung des Marienkäfers am Rande eines Blogbeitrags geriet ich auf einen Wikipedia-Spaziergang durch die vielsprachige Insektenwelt. Dort begegnete mir bald die luxemburgische Heemelmaus (dt. wörtl. Streichelmaus), die ich nicht sofort kannte. Ich sah daneben ein Insekt mit langen Sprungbeinen und stieß vor der deutschen zuerst auf die niederländische Bezeichnung: huiskrekel.

Hier schlug das geballte Unwissen zu. Ich hatte das Insekt nämlich auf dem Bild schon als Heuschrecke identifiziert und las entsprechend hui-skrekel. Nun ist es erstens peinlich, dass ich von der Systematik dieser Insekten keinen blassen Schimmer hatte (ndl. geen flauw idee hebben): Das Tier, um das es geht, war in Wahrheit die Hausgrille. Grillen gehören zu den Heuschrecken, aber ich hatte mich offenbar zwischen Ordnung, Familie, Gattung und Art vollkommen verlaufen. Zweitens ist es ein linguistisch lustiger Lapsus, dass durch meine zoologische Ignoranz das Verstehen von huiskrekel verrutschte. Denn es gibt natürlich weder eine *skrekel, die mit –schrecke etwas zu tun haben könnte, noch heißt Heu auf Niederländisch *hui (sondern hooi). Ein Licht ging mir auf, als ich las, dass dieses Insekt zu den krekels (dt. Grillen) gehört. Dadurch war dann geklärt, dass das s ganz profan zu huis gehörte.

Huiskrekel (Foto: Hexasoft, PD)

Ein kurzes Gespräch mit meinem Vater hätte mir viele Irrtümer ersparen können. Wie ich später erfuhr, ist in unserem saarländischen Dialekt und den angrenzenden Regionen offenbar der Begriff Krickermaus oder auch Krickelmaus für die Grille gebräuchlich. Mir war der Begriff nicht geläufig, aber von Krickel- zu krekel wäre es nicht mehr weit gewesen. Nebenan auf Luxemburgisch hilft nun auch das Verb kréckelen weiter, auf Deutsch knistern, knarren oder knarzen. Mit etwas gutem Willen erkennt man darin das Zirpen der Grille wieder. Genau daher soll die niederländische krekel auch ihren Namen bekommen haben.

Auf Deutsch nennt man die Hausgrille häufig auch Heimchen, besonders bekannt im Ausdruck Heimchen am Herd.  Geringschätzig bezeichnet man damit eine Frau, die – freiwillig oder nicht – Haushalt und Kinder betreut und daher als nicht besonders weltläufig gilt. Der van Dale übersetzt dies auf Niederländisch als huismus (wörtl. Hausspatz), was aber im Prinzip auf jeden häuslichen, nicht gerade abenteuerlustigen Menschen angewandt werden kann: Neben dem Hausmütterchen also auch der Stubenhocker. Zumindest hier kann ich mir jedenfalls völlig sicher sein: Im Insektenreich befinden wir uns mit dem huismus als Sperling nicht mehr. Aus der Vogelwelt zurück zu den hüpfenden Krabbeltieren führt uns aber der sprinkhaan, der im Deutschen als Heupferd so tut, als sei er ein Säugetier. Das hat er dann wiederum mit der luxemburgischen Heemelmaus gemein. Hahn, Pferd und Maus sind hier also allesamt Insekten. Im Deutschen und den westlichen Nachbarsprachen neigen wir offenbar sehr dazu, Tiere auf eher absurde Weise nach anderen Tieren zu benennen.

Titel der Erstausgabe von Dickens‘ „Cricket on the Hearth“ von 1846. (Abb.: Bradbury & Hall, PD)

Das Heimchen am Herde ist übrigens der Titel eines Werks von Charles Dickens (im Original The Cricket on the Hearth, in ndl. Übersetzung De krekel bij den haard). Das Buch ist eines der weniger bekannten von Dickens‘ Weihnachtsbüchern, zu denen auch A Christmas Carol zählt. Eine schöne Einstimmung auf die baldigen Feiertage bieten diese Geschichten, besonders wenn im Hintergrund gemütlich ein Kaminfeuer kréckelt. Damit hätten wir die Grillen und Insekten sogar noch in die Festsaison eingebunden und wünschen allen Lesenden einen frohen 4. Advent.

Jeroen Bosch: de 7 hoofdzonden (Hieronymus Bosch (circa 1450–1516), PD)

Verschillende godsdiensten (Religionen) kennen het begrip zonde voor een overtreding van de goddelijke voorschriften. De katholieke kerk onderscheidt doodzonden: er is geen vergiffenis (Vergebung) mogelijk tenzij door oprecht berouw (Reue), betoond in de biecht; dan zijn er de 7 hoofdzonden en ten slotte de dagelijkse zonden.

De laatste heten in het Duits lässliche Sünden, wat betekent dat ze vergeven (erlassen) kunnen worden; kleine zonden dus. De Nederlandse dagelijkse zonden zijn net zo klein maar het adjectief dagelijks (täglich) geeft er nog een extra menselijke dimensie aan: ze gebeuren dagelijks, je kunt er bijna niks aan doen; een ieder van ons is ermee behept (behaftet), en daarom zijn ze naar mijn gevoel nog gemakkelijker te vergeven of ook door de vingers te zien.

Zonde heeft er in de loop van de tijd een betekenis bij gekregen. Het gaat daarbij altijd om verkwisting (Verschwendung), om iets wat onnodig gebeurt. Ik geef u enkele voorbeelden:

Ik ga niet naar die lezing: dat is zonde van mijn tijd.
Die mooie rok doe je weg? Zonde!
Het is zonde dat hij met zijn studie gestopt is.
Zonde van de zendtijd (Vlaams tv-programma)
Wat heb je nu toch gekocht? Zonde van het geld!

En als iemand aan lagerwal is geraakt (herunterkommen, verkommen), dan is dat zonde van die man of vrouw (es ist schade um ihn/sie). We kunnen het allemaal nog duidelijker uitdrukken: die lezing was doodzonde van mijn tijd en het is eeuwig zonde (jammerschade) dat hij die studie heeft opgegeven.

Op de vraag wat dit gebruik van het woord zonde zegt over de Nederlandse identiteit weet Herman Pleij ongetwijfeld het antwoord.

Ook de VRT slaat soms de bal mis.

Screenshot op 2 december 2014, 21u10 (Foto: Truus De Wilde)

Ziet u die kop? „Activisten slagen Jozef en Maria in kerststal Grote Markt.“ Bedoeld is: slaan, in de betekenis: ‚aanvallen‘, in dit geval zelfs ‚verwoesten‘.

In het artikel zelf werd de kop heel snel aangepast (sneller dan ik een screenshot kon maken), vandaar enkel een screenshot van de ankeiler, waar de aanpassing niet zo snel gebeurde. Ik wil dus niet zeggen dat de VRT geen aandacht schenkt aan correct taalgebruik, wel tonen dat bij veel mensen het verschil tussen slaan en slagen niet natuurlijk aanvoelt.

Dat ligt natuurlijk aan de vervoeging van de werkwoorden.
slaan – sloeg – heb geslagen
versus
slagen – slaagde –  ben geslaagd
De werkwoorden lijken qua vorm dus erg op elkaar. Maar let op: slaan is een sterk werkwoord met een vocaalwissel a/oe, net zoals Du. schlagen. Slagen is zwak en regelmatig, voor de vervoeging moet je dus aan het kofschip denken (Welk schip? Dit schip).

De betekenis van de werkwoorden is wél erg verschillend.  Slaan betekent ‚fysiek toetakelen, slagen toebrengen‘ (Du. schlagen), terwijl slagen betekent ‚een doel bereiken‘ (Du. erfolgreich sein). Hier vind je veel voorbeeldzinnen. Slagen komt vaak voor met volgende prepositionele woordgroepen:

slagen in: mit etwas Erfolg haben, etwas schaffen, (jemandem) gelingt etwas
slagen voor een examen: eine Prüfung bestehen 

Vooral in België wordt vaak een verwisseling gesignaleerd. Ook ons Duits blogpubliek zal er wellicht niet altijd in slagen om de werkwoorden juist te gebruiken. Zorgt u er gewoon voor dat u zich later niet voor het hoofd slaat dat u nu niet goed heeft opgelet. Dan slaagt u wel voor die volgende toets…

Zoutvaatje (Foto: Frank C. Müller, CC-BY-SA-3.0)

Nee, het zout in de pap is geen Haar in der Suppe! Als je het zout in de pap niet waard bent, presteer je weinig, ben je niet veel waard (nicht das Salz zum Brot, in die Suppe verdienen, vertaalt Van Dale). De zuiderburen kennen de mooie uitdrukking het zout op de patatten niet verdienen (weinig geld verdienen).

We gaan het hebben over zout en het strooien van zout met een zoutstrooier (Salzstreuer). Deze zoutstrooier (links) wordt vanwege zijn geringe omvang zoutvaatje genoemd. Zo’n vaatje hoort op elke dis (Tafel, Tisch) zodat men naar believen de gerechten op smaak kan brengen. Het Duits kent hiervoor de mooie uitdrukking nachsalzen: „Ilsebill salzte nach„.

Staan er slakken (Schnecken) op het menu, dan wordt het zout gelegd: op alle slakken zout leggen betekent immer ein Haar in der Suppe finden.

Voor Salzstangen en Salzhering heeft het Nederlands telkens twee woorden nodig: zoute stengels en zoute haring. Ik begrijp overigens die Duitse voorliefde voor die stengels niet, maar allez, ’s lands wijs, ’s lands eer (andere Hütte, andere Sitte, zegt Van Dale). De zoute haring is gepekeld (gepökelt) en wordt ook pekelharing (1 woord) genoemd.

Zoutstrooier (Foto: Norbert Schnitzler, CC-BY-SA-3.0-migrated)

In de bijdrage Schokoladensklaverei noemt mijn collega wel de snoepverslaving maar niet expliciet die aan zoute drop (Lakritz). Ik denk dat de Nederlanders daarin hooguit door de Scandinaviërs worden overtroffen. Maar zoute drop is volgens de Berlijnse Tagesspiegel in Duitsland in opmars.

Terug naar het strooien en de strooiers. Iemand die zelf strooit (geen zout, wel allerlei lekkers) is Sinterklaas, een bisschop uit het Turkse Myra, die elk jaar in de lage landen zijn verjaardag komt vieren. Die verjaardag valt in de winter en dan wil het wel eens glad zijn, dan is het oppassen geblazen! (dann heißt es aufgepasst!)

De winterdienst treedt in actie en strooit zout met de zoutstrooier (rechts). Gebeurt dat te laat of slecht, dan zijn de jongens van de winterdienst het zout in de pap niet waard. Overigens is deze praktijk niet bijzonder milieuvriendelijk en daarom in de bebouwde kom (in geschlossenen Ortschaften) verboden.

Ik zou dit stukje maar met een korreltje zout nemen (nicht ganz ernst, cum grano salis nehmen).

Overal waar je kijkt hangt kerstverlichting (Du. Weihnachtsbeleuchtung). De buren hebben al een kerstboom (Du. Weihnachtsbaum) gezet. Bij velen hier wordt pas op kerstavond (Du. Heiligabend) de boom opgetuigd (Du. geschmückt).

Kerstboompje met ballen en piek (Foto: EverySpoon (Flickr), CC-BY-SA-2.0)

Wat hangen we in de kerstboom? Het eerste dat in de boom komt, is een snoer met kerstlampjes (Du. Lichterkette) – kaarsjes nemen we liever niet meer wegens brandgevaar. Een glinsterende slinger (Du. funkelnde Girlande) kan er ook nog bij. Essentieel zijn natuurlijk de kerstballen (Du. Kugeln). Tot nu toe maakte ik ieder jaar dezelfde fout en had het over Weihnachtsbälle. Dit jaar ben ik, sinds de bijdrages van mijn collega over bal – bol – kogel in het Nederlands en Duits, extra alert. De kerstboom is natuurlijk niet compleet zonder een piek (Du. Spitze), zoals op de foto hiernaast. Engelenhaar in de kerstboom vind ik kitscherig (Du. kitschig) en ik ben ook geen fan van lametta. Die sliertjes (Du. schmale Streifen) slingeren nog minstens tot Pasen in je woonkamer rond (Du. herumliegen), net als de dennennaalden (Du. Kiefernnadeln) overigens.

Wat zetten we onder de kerstboom? Bij ons thuis lagen er vroeger geen cadeautjes onder de boom, want die kregen we van Sinterklaas. Dat is tegenwoordig anders. Er stond vroeger wel een kerststalletje (Du. Weihnachtskrippe) met het kindje Jezus in een kribbe, zijn ouders en een paar andere figuren die Christus‘ geboorte voorstellen – samen ook wel de kerstgroep genoemd. Wist u dat de kleinste kerstgroep ter wereld alleen zichtbaar is door een microscoop?

Ik beperk me dit jaar ook tot microscopisch kleine kerstversiering (Du. Weihnachtsschmuck), want ik ga tijdens de kerstdagen op vakantie. Dan hoef ik niet zo veel op te ruimen als ik volgend jaar thuiskom.

Wilt u weten hoe ik aan die „flink gebouwde weduwnaar“ ben geraakt?
Wel, in mijn colleges zit een studente uit Tomsk. Nee, niet uit Omsk! Tomsk! Dat ligt zo’n 800 werst verderop. Nederlandse lezers van mijn generatie voelen al waar dit heengaat…

Voor de anderen: Omsk en Tomsk liggen in Siberië en in die streek (Gegend) heb je geen leeuwen (Löwen) maar des te meer wolven. Dat weet ik dankzij Drs. P., die ik al vaker heb aangehaald (zitieren). Heinz Polzer heeft met Dodenrit het Nederlandse beeld van Siberië beïnvloed, om niet te zeggen gevormd. Ik ga de inhoud van dit lied niet verklappen (ausplaudern, verraten) – zelf nalezen! Speciaal voor mijn studenten uit Rusland hier echter (aber) een paar zinnen om te oefenen: rijm en ritme helpen bij het leren van Nederlandse stoplappen (abgedroschene Phrasen) en andere mooie woordcombinaties.

Trojka (Foto: Flow2 at de.wikipedia, PD)

Trojka hier, trojka daar
Ja, je ziet er veel dit jaar
Overal zit paardenhaar
Steeds uit voorraad leverbaar
Zachtjes snort de samovaar
Met een Slavisch handgebaar
Doe het zelf met naald en schaar
Kijk daar loopt een adelaar
Foei hoe suffend staat gij daar

Goede tsaar in Zaandam (Foto: Arch, PD)

Moeder is de koffie klaar
Twee halfom en een tartaar
Hulde aan het gouden paar
Flink gebouwde weduwnaar
Basgitaar en klapsigaar
Trojka hier, trojka daar
Leve onze goede Tsaar!

Goede tsaar?
Dat zal dan wel Peter de Grote zijn. Hier links ziet u hem aan het werk in Zaandam. Hij heeft daar flink aan de weg getimmerd (deutlich auf sich aufmerksam machen). Muziekliefhebbers kennen deze tsaar annex timmerman uit de opera. Van deze 2 meter 4 lange Peter is bekend dat hij werk van Maria Sibylla Merian kocht. Dat bevindt zich nu in de Hermitage van Sint-Petersburg. Enfin, kunt u zingen, zing dan mee met Drs. P.

Bis vor Kurzem gab es drei belgische Königinnen gleichzeitig: Fabiola, Paola und Mathilde. Man könnte meinen, das sei eine typisch belgische Lösung: vielleicht eine für Flandern, eine für Wallonien, eine für Brüssel (oder die deutschsprachige Gemeinschaft). Aber so simpel ist es nicht.

Die Unterscheidung ist eine der weitreichenden Nuancen. Die Ehefrau des regierenden Königs ist die Königin der Belgier, ebenso wie ihr Mann König der Belgier (Koning der Belgen / Roi des Belges) ist. Er ist also, sprachlich und auch verfassungsphilosophisch gesehen, das Oberhaupt des belgischen Volkes. Paola, die Ehefrau des im letzten Jahr abgetretenen Albert II., darf sich dennoch weiterhin Königin nennen.

Fabiola im Jahr 1969, als sie noch Königin der Belgier war. (Foto: Karl H. Schumacher, PD)

Dieselbe Bezeichnung führte Fabiola, die Witwe des verstorbenen Baudoin / Boudewijn. Gelegentlich liest man für Fabiola oder Paola den Begriff Königin von Belgien. Dies kann man auf zweierlei Art deuten: Üblicherweise würde man erwarten, dass dieses von ungefähr Herrschaft über bedeutet. Schließlich war Beatrix auch Koningin der Nederlanden und nicht Koningin der Nederlanders.

Genau dies ist aber in Belgien nicht der Fall. Eher muss man das von lesen als in oder durch: Das Land gewährt den ehemaligen Königsgattinnen das Recht, sich weiterhin Königin zu nennen, sozusagen als Königin von Belgiens Gnaden. Im Land selbst vermeidet man das Verwirrungsrisiko und spricht einfach von Koningin Fabiola oder Reine Paola. Googelt man Koningin van België, dann findet man hauptsächlich Quellen aus den Niederlanden.

Am 05.12.2014 ist Fabiola im Alter von 86 Jahren gestorben. Sie galt als konservative, aber auch humorvolle Monarchengattin. Nun bleibt also eine Königin der Belgier und eine Königin von Belgien. Wem das zu wenig ist, möge sich daran erfreuen, dass es auch zwei Könige gibt. Filip / Philippe ist, wie erwähnt, als Staatsoberhaupt König der Belgier. Sein Vater Albert II. darf sich ebenfalls weiterhin König nennen, allerdings ist ihm genau wie seiner Gattin das Volk im Namen abhanden gekommen.
Sollte dies Albert traurig stimmen, kann er sich mit einer weiteren grammatischen Spitzfindigkeit trösten. Sein Sohn, für den er auf den Thron verzichtete, regiert bei besonders strenger Genus-Sexus-Auslegung nur die Hälfte des Volks. Einen König der Belgierinnen (Koning der Belgischen) gab es bisher noch nie. Angesichts der breiten Auswahl von Alt-Königen und -Königinnen wäre auch das sicher ein attraktiver Ersatztitel für den Ruhestand. Nur aus frankophoner Perspektive gibt der Titel wenig her: Als Roi des Belges wäre er nämlich formgleich mit dem Titel des aktuellen Herrschers. Ist das Königspaar am Ende auf Französisch geschlechtergerecht, auf Niederländisch und Deutsch aber nicht?

Nach dem namenkundlichen Ausflug nach Belgien bieten natürlich auch die Niederlande ausreichend Verwunderliches an Exonymen in anderen Sprachen. Kürzlich stieß ich auf  eine Abhandlung von Gottfried Wilhelm Leibniz aus dem Jahre 1715, deren fünfzeiligen lateinischen Titel ich aus Platzgründen verschweige. Interessanter ist der Erscheinungsort des Werks: Amstelaedami. Man kann allein über diese Form und ihre Grammatik viel nachdenken, ebenso über andere lateinische Varianten wie Amsterodamum. Wenn man, wie ich, wenig Bezug zum Lateinischen hat, überlässt man das lieber den Fachkundigen. Mich erinnerte dieser Ortsname aber an eine andere Anekdote:

Vor einiger Zeit kam ich, über Schiphol reisend, in Lissabon am Flughafen an. Der Bildschirm über meinem Gepäckband nannte den Abflugort: Amesterdão. Was für eine wunderbar lusitanisierte Bezeichnung! Man findet darin das epenthetische /e/, das die iberoromanischen Sprachen so lieben, um hier zum Beispiel das unsägliche wie unsagbare Konsonantencluster /mʃt/ aufzulösen. Die im Portugiesischen als Allzweckwaffe gebräuchliche Endung –ão entfaltet ihre Superkräfte, mit der sie jede Menge verschiedener Suffixe im praktischen Einheitsmodell aufgehen lässt. Meist sind das ehemalige lateinische Formen, die wir an Endungen wie –tion,  –on oder –an im Deutschen oder –tie im Niederländischen erkennen: Lat. natio wird zu dt. Nation und ndl. natie oder zu pt. nação.

Ob aus Honig oder gedruckt: Wo Portugiesisch ist, ist die Tilde nicht weit. (Foto: Lrlrlrlrlrl, PD)

Als Ersatz für –am ist die universelle Endung genauso gut geeignet. Aber Moment: In Brasilien sieht man die Dinge offenbar ganz anders. Dort schreibt man lieber Amsterdã. Am Wortende ist noch die Nasalierung übrig, ausgelöst vom verschwundenen /m/ und sichtbar an der Tilde auf dem a. Zusätzliche Buchstaben möchte man der Stadt aber nicht zumuten. Dabei ist im brasilianischen Portugiesisch die Kombination /mst/ auch nicht viel einfacher, und man fügt in der gesprochenen Sprache an solchen Stellen gerne einen Schwa ein.

Variationsfreudig wie das Portugiesische ist, liefert es gleich auch Kompromisslösungen. Man trifft daher auch die Formen Amsterdão oder Amesterdã an. Nahezu fanatisch gerecht sind manche Wikipedia-Autoren mit der Schreibweise Amesterdã(o).

Die Hafenstadt Rotterdam bekommt leider nichts geschenkt: Als Roterdão oder Roterdã muss sie sogar ein t einbüßen. Wie so häufig dürfen kleinere Orte ihre Bezeichnungen auch in anderen Sprachen behalten: Volendam, Edam, Zaandam bleiben von der Aoisierung üblicherweise verschont (Potsdam übrigens auch). Oder, mit den Worten eines anderen Blogautors: „Eigentlich müsste man es Volendão nennen, aber das klingt doch furchtbar!“

Nee, Bantoestan is geen nieuw land op de wereldkaart. We kunnen veeleer zeggen dat met het einde van de apartheid de bantoestans van de wereldkaart verdwenen zijn.

Bantoestans voor het einde van de apartheid (Foto: Htonl, CC-BY-SA-3.0)

Een bantoestan is een homeland, in het Nederlands een thuisland, ten tijde van de apartheid in Zuid-Afrika. Zwarte Zuid-Afrikanen zonder werkvergunning voor het blanke (witte) gedeelte, mochten alleen in hun zogenaamde thuisland verblijven. Onnodig erop te wijzen dat de bantoestans niet de vruchtbaarste gebieden van het rijke Zuid-Afrika waren. En zie eens hoe deze thuislanden versnipperd waren!

Zoekt u het woord thuisland op in de Dikke Van Dale, dan staat daar ook de betekenis: vaderland. Limburg is dus mijn thuisland.

Grapjassen (Witzbolde) noemen deze provincie, die appendix (dat wormvormige aanhangsel) van Nederland, dat gebiedje waarvan de bewoners na de Belgische opstand (1830) het liefst bij de katholieke Belgen gebleven waren, ook wel Limbabwe. Limbabwe is dus mijn homeland, mijn bantoestan.

Nederlandstaligen die, zoals ik, de jaren vóór 1994 – in dat jaar werd Nelson Mandela president van Zuid-Afrika – bewust hebben meegemaakt, zullen bij het woord thuisland ook aan de historische betekenis bantoestan denken. Hou daar rekening mee!

Apartheid is een van de meest onzalige (unglückselige) Nederlandse woorden die ingang gevonden hebben in talrijke andere talen. Met de betekenis van het woord Boeren (Buren) – vroeger ook Afrikaanders genoemd – zullen Noord-Duitsers geen probleem hebben: Bur (Bauer) is een Nederduits woord. De Zuid-Afrikaanse Boeren waren oorspronkelijk o.a. uit Nederland afkomstige Bauern.
En omdat ik het nu toch heb over Nederlandse woorden die hun weg over de hele wereld gevonden hebben: kijk eens op de etymologiebank naar wat Nicoline van der Sijs over baas schrijft!